Koffie in de Achterhoek of daarbuiten

Is er een verschil in hoe koffie smaakt in, laat ik voor het gemak zeggen: het Oosten en het Westen?

• Niets nieuws in het Oosten
• Hippe koffiecultuur 
• Geitenstal of fruitig
• Leren waarderen

Waar je vandaan komt en wat je gewend bent, bepaalt meestal welke koffie er voor jou uitspringt. Die ene stevige, een lichte, of toch een fruitige koffie.

Eén vraag die mij vaak wordt gesteld; welke koffie moet ik nemen? “Een proefpakket” is meestal mijn antwoord. Want over smaak valt niet te twisten. Ik heb geen overduidelijke winnaar in het assortiment, een koffie die altijd en bij iedereen dé favoriet is.

Wel heb ik een aantal koffies die zeer populair zijn voor bepaalde zetmethoden. Dus in een proefpakket zit altijd die ene koffie die goed bij je past. Maar welke koffie dat is, er is niemand die je kan adviseren. 

Hippe koffiecultuur 

Voordat ik begon met mijn branderij, was koffie al belangrijk voor mij. Tijdens mijn dienstjaren werd er een hoop slechte bocht gedronken. Over de koffie die werd verzorgd in het veld was iedereen het eens. Of je nu uit Leeuwarden komt of Arnhem, deze was ronduit smerig. Nadat ik zelf koffie ben gaan zetten in het veld met een geïmproviseerde filtermachine, wist elke collega mij te vinden. Toen begreep ik, er dus wel degelijk een verschil tussen slechte en lekkere koffie, en dit geld globaal voor iedereen. 

In mijn laatste Defensiejaren ben ik een ondernemersopleiding gestart en begonnen aan de “Roast Master Program” in Amersfoort. In de opleiding tot meesterbrander, waar je alle ins and outs leert over het vakmanschap koffiebranden, kwam ik in aanmerking met mensen die net zo gepassioneerd zijn over koffie als ik. Mensen die een branderij willen beginnen, mensen die al een branderij hebben of gewoon uit pure interesse. En zij kwamen overal vandaan. 

Iedere morgen kregen we een andere koffie voorgezet. Vaak een exclusieve koffie, van een bijzondere oogst. Of gewoon een koffie van een nieuwe branderij uit het land. Ik verbaasde mij over de verdeelde meningen over de voorgeschotelde koffie van de cursisten. 

“Wow, echt heel bijzonder deze filter, wat een lekkere fruitige aciditeit!” Klinkt het links van me. Rechts van mij trekt er een gezicht scheef. “Geitenstal” zegt ze.

Oké… oké… dacht ik, bij het zien en horen van deze verschillende reacties over een filterkoffie uit Ethiopië. Toen mij werd gevraagd wat ik ervan vond, moest ik goed nadenken. Deze soldaat had het al gewoon opgedronken, en niet lang genoeg stilgestaan bij de smaak. “Ja prima hoor” zei ik.

Jarenlang heb ik gewerkt voor Defensie, de wereld gezien, mensen uit allerlei culturen ontmoet en toch, geef ik nog steeds het meest Achterhoekse antwoord ooit: “ja prima hoor”. 

Het verschil tussen goede en slechte koffie wist ik wel. Hier leerde ik alles over een hippe koffiecultuur. Wat word er waar gedronken en wat is er nieuw. Zelf houd ik meer van simpel, maar dan met complexe smaken. Hier ben ik mij op gaan focussen.

Moet een koffie niet gewoon prima zijn?

Is koffie niet gewoon koffie? Nee, dat zeker niet. Hier ligt de crux van het verhaal.

Ben jij een boer en eet jij 5 keer in de week aardappelen? Grote kans dat je niet veel proeft in een bak koffie. Het is al snel prima. Als je deze mensen vraagt wat voor koffie ze lekker vinden hoor je zaken als: Als ik de dag er maar mee doorkom, of als het maar niet te slap is. 

Ben jij een elektricien en kom je bij veel klanten? Dan zou het maar zo kunnen dat je bij het zien van de koffiemachine bij de mensen thuis, al een antwoord klaar hebt op de onontkoombare vraag of je een kop koffie lust. 

Koffie moet je leren drinken. Maar ook leren waarderen. Is er iets mis met bovengenoemde boer? Nee. Maar ik als koffieliefhebber vind het wel fantastisch om te zien dat zo iemand naar mijn koffie bekeerd. Er is gewoon meer dan alleen die bittere smaak. En als je toch al elke dag koffie drinkt, waarom zou je er dan niet van willen genieten? 

Ben jij van huis uit gewend aan een bepaalde filterkoffie. Dan roep je misschien nog heel lang dat die ene koffie nog altijd “gewoon” het beste is. Maar ik denk dat dat bullshit is. Ja oké, het roept nostalgische herinneringen op, maar dat betekent nog niet dat die koffie lekkerder smaakt dan welke koffie dan ook. Tenzij je moeder barista is van beroep natuurlijk.

Smaakt koffie anders in het Westen?

Je hebt ooit eens leren koffie drinken. Maar ga eens echt proeven wat er in je kopje zit. Want zodra je dat kan, dan weet je wat je lekker vindt, en pas dan, ga je echt genieten. Dan is koffie niet meer gewoon koffie. Maar wordt het dat ene moment om naar uit te kijken.

Smaakt koffie anders in het westen? Ja. Om de simpele reden dat mensen meer verschillende koffies drinken en zo automatisch de vieze koffies eruit worden gefilterd. In restaurants of werkplekken in de Achterhoek is koffie vaak een ondergeschoven kindje. Koffie is gewoon koffie. Welke koffie zit er op de molen? De goedkoopste. Dit is anders in restaurants in Nederland waar koffie meer gewaardeerd wordt. Op deze plekken is koffiedrinken een ervaring. De verwachtingen van klanten zijn hoger, daar waar latte-art op je cappuccino een must is. 

Al zou ik het als gewone Achterhoeker niet eisen, maar wanneer mijn partner wél latte-art op haar cappuccino krijgt waar ik het niet had verwacht, ben ik wel blij verrast. 

Ik zeg wel eens dat de Achterhoek 10 jaar achter loopt vergeleken met “het westen”, maar alle hippe shit dat na 10 jaar nog steeds te vinden is in Amsterdam, zal doorwerken naar de Achterhoek. En dit geld ook voor koffie. Lekkere koffie is een blijvertje. 

Waar je ook vandaan komt. Je hebt ooit leren koffie drinken, nu is het tijd om het te leren waarderen. Doe dit voor je eigen genot. Ter ere van de boer, of voor Moeder Natuur. 

Proefpakket